به گزارش خبرگزاری حوزه، اهمیت سوژه و موضوع فیلم سینمایی "یتیم خانه ایران" آنچنان است که به بهانه پخش آن در شب گذشته از شبکه سوم سیما ، می بایست چند جمله ای درباره آن نگاشت و به این وسیله نکاتی را درباره آخرین ساخته ابوالقاسم طالبی متذکر شد.

داستان فیلم ، مربوط به قضایای دردناک بین سال های 1295 تا 1297 است که در آن به جهت قحطی شدید و در ادامه خیانت انگلیسی ها، چیزی در حدود 9 میلیون ایرانی می میرند و این در حالی است که در کمتر کتاب و منبعی اشاره ای به این مساله شده است.

قبل از هر چیز باید به نام هوشمندانه این فیلم اشاره کرد چه آن که حقیقتاً در این اثر این مطلب به درستی به تصویر کشیده شده که ایران یتیم خانه ای است مظلوم در دست پدرخوانده های نالایق که خیانت و قساوت اجنبی ها نیز به طور مضاعف باعث شکل گیری یکی از بزرگترین مصیبت ها در این مرز و بوم شده است.

علیرام نورایی، جعفر دهقان، قطب‌الدین صادقی، فرخ نعمتی، آهو خردمند، علی شادمان ، انوشیروان ارجمند به همراه چند بازیگر اروپایی در این فیلم به ایفای نقش می پردازند که انصافاً تحت هدایت کارگردان، به طور نسبی توانسته اند بازی های یکدست و روانی از خود در ژانر تاریخی و سیاسی ارایه دهند.

ابوالقاسم طالبی پس از ساخت فیلم "قلاده های طلا" که روایتی جذاب و تماشایی از قضایای مربوط به فتنه 88 بود در اوایل سال 92 کلید ساخت این فیلم سخت و پرزحمت را درباره یکی از مسایل مغفول در تاریخ معاصر ایران را زد و به این وسیله بار دیگر نشان داد که برخلاف بسیاری از کارگردانان ایرانی، فتح گیشه به قیمت نمایش روابط دختری و پسری و عشق های مثلثی و مربعی و یا گرفتن ژست های روشنفکری به قیمت سیاه نمایی برایش دغدغه نیست بلکه هدفش دست گذاشتن بر روی مسایل و حقایقی است که متاسفانه در شلوغ بازار امروز هنر و رسانه ایرانی تا حدود زیادی گویا به فراموشی سپرده شده است؛ حقایقی از جنس خیانت انگلیسی ها و غربی ها برای ضربه زدن به ایران و ایرانی و تاکید بر این نکته کلیدی که هر گاه دست از وحدت و انسجام ملی برداشته ایم، چه ضررهایی کرده ایم.

ابوالقاسم طالبی خود درباره تم و موضوع این فیلمش می گوید: "در فیلم، نه از شاه خبری هست و نه دربار. قهرمانان فیلم، مردمی هستند که در آن زمان نان را با خاک اره می خوردند."

یکی از ژنرال های انگلیسی به نام " دنسترویل”، در خاطرات خود از قحطی آن روزگار ایران می نویسد: "هر کس که قدمی در شهر می‌زد با آزاردهنده‌ترین مناظر روبرو می‌شد. کسی نمی‌تواند این صحنه‌ها را تاب بیاورد. مردم می‌میرند و کسی نیست که کمکی کند. گاه جسد آدم‌ها آن قدر کنار جاده‌ها، بی‌آنکه کسی نگاهی به آن ها بیندازد، می‌ماند تا آن که از بیم لطمه به دیگران، دیگر چاره‌ای جز دفن آنها نباشد".

گرچه "یتیم خانه ایران" همچون دیگر فیلم ها ، خالی از نقد و ایراد به خصوص از ناحیه قصه پردازی و شخصیت پردازی نیست اما آنچه این اثر را ممتاز و شاخص می کند این است که طالبی کوشیده بر بستری تاریخی، قصه‌ای را تعریف کند تا از خلالش، واقعیات ناگفته تاریخ بیشتر بر مخاطب تاثیر بگذارد و در این مسیر به نظر می رسد که اگر بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم، موفق بوده است ، هر چند که برخی منتقدین در زمان اکران فیلم نیز به درستی بر این مساله تاکید می کردند که این فیلم قابلیت تبدیل به یک مینی سریال چند قسمتی داشت و شاید فرصت معمول یک فیلم در پرده سینما نتواند به درستی بیانگر جزییات قصه و درام حاصل از آن باشد.

به هر صورت باید "یتیم خانه ایران" را محصول یکی از استراتژیست ترین کارگردانان کاربلد سینمای ایران دانست که برای او فروش بیشتر به هر بهانه ای دغدغه نبوده بلکه او از ابزار هنر هفتم به دنبال آن است که مخاطب خود را با مسایلی جدی روبرو ساخته و احساس و منطق و وجدان او را محک بزند و از این حیث حقیقتاً باید او و کار ارزشمندش را ستود که جور بسیاری از کم کاری ها در سینمای ایران از این حیث را کشیده و همچنان در میدان تعهد هنرمندانه و مسئولانه حضور دارد.

سید محمد مهدی موسوی